اصل ثبات رویه یکی از دستورالعمل ها و استانداردهایی است که کسب و کارها باید طبق اصول حسابداری فهرست شده در GAAP از آن پیروی کنند. هنگام انجام امور حسابداری، تعدادی روش یا اصول مختلف وجود دارد که حسابداران می توانند از آن ها استفاده کنند. این اصول برای کسب و کارها در نظر گرفته شده است تا هنگام گزارش فعالیت های مالی خود از آن پیروی کنند.
صورت های مالی شما کلیدی برای نشان دادن وضعیت و پرداخت بدهی کسب و کار شما هستند. هنگامی که نیاز به وام گرفتن دارید، به دنبال سرمایه گذاران برای توسعه باشید، یا شرکت خود را عمومی کنید، صورت های مالی و روش های حسابداری شما بررسی شود. یک دید دقیق از اعداد شرکت شما برای وام دهندگان و سرمایه گذاران در تعیین اینکه آیا کسب و کار شما “ارزش ریسک” را دارد یا خیر بسیار مهم است که این امر با استفاده از اصل ثبات رویه صورت می پذیرد.
اگر با این اصل و چرایی اهمیت آن آشنا نیستید، در این مقاله به تعریف، مزایای استفاده از آن را پرداخته ایم.
مطالعه بیشتر: آشنایی با امکانات جامع ترین نرم افزار حسابداری
اصل ثبات رویه چیست؟
اصل ثبات رویه (Consistency Principle) بیان می کند که تمام روش های حسابداری باید به طور مداوم در طول دوره جاری و آتی دنبال شوند، مگر اینکه طبق قانون تغییر کند یا تغییر بهتری در حساب ها ارائه دهد. این اصل از دستکاری در حساب ها جلوگیری کرده و صورت های مالی را در دوره های تاریخی قبل مقایسه می کند. به عبارت ساده، اصل ثبات رویه به این معنی است که وقتی سازمان شما، حسابدار، یک اصل حسابداری یا روشی را برای مستندسازی و گزارش‌دهی اطلاعات اتخاذ می‌کند، آن روش باید به طور مداوم در حرکت رو به جلو مورد استفاده قرار گیرد. این امر در مورد اقلام موجود در صورت های مالی شما، از جمله مواردی مانند:
- صورت های جریان نقدی
- ترازنامه ها
- صورت های سود و زیان
- گزارش حساب های پرداختنی/حساب های دریافتنی
تکیه بر یک روش حسابداری ثابت تضمین می کند که اظهارات و اطلاعات قابل مقایسه و مشاهده روندها و استخراج اطلاعات دقیق آسان تر خواهد بود.
مطالعه بیشتر: تفاوت های حساب های پرداختنی و حساب های دریافتنی در چیست؟
اهمیت اصل ثبات رویه
دلیل اهمیت اصلی اصل ثبات رویه این است که صورت های مالی را از دوره ای به دوره دیگر مقایسه می کند. توصیه می‌شود که قوانین حسابداری که در سال گذشته به کار گرفته شده، در سال جاری هم رعایت شود، زیرا اصل ثبات یکی از مفروضات اصلی حسابداری است و هیچ مستندی بر خلاف آن وجود ندارد.
سیاست ها و مفروضات حسابداری باید سال به سال به طور مستمر دنبال شود تا حسابداران و استفاده کنندگان صورت های مالی شفافیت داشته باشند و از سردرگمی جلوگیری شود. اصل ثبات رویه هم از منظر حسابداری و هم از منظر حسابرسی مهم است. برای حسابداران، یک چارچوب محکم جهت ثبت معاملات تجاری به راحتی فراهم می کند. برای حسابرسان، به مقایسه صورت های مالی با سال قبل کمک می کند.
کاربردها و اهمیت اصل ثبات رویه
برای کسب و کارهای مختلف از جنبه های گوناگون پیروی از اصل ثبات رویه حائز اهمیت است:
- همه واحدها باید به طور مداوم از سیاست ها و اصول حسابداری پیروی کنند: از آنجایی که اصل ثبات رویه یکی از مفروضات اساسی حسابداری است (مگر اینکه تغییر رویه های حسابداری افشا شود) فرض بر این است که تمام رویه های حسابداری دنبال شده در سال گذشته، در سال جاری هم رعایت شده است. اصل ثبات صورت های مالی را قابل مقایسه می کند و همچنین در تهیه حساب ها سهولت می بخشد. در تمامی صنایع اعم از تولیدی، تجاری و خدماتی کاربرد دارد.
- در هر صنعتی مهم است: اگر سیاست ها یا مفروضات حسابداری هر سال تغییر کند، باعث سردرگمی حسابداران می شود. همچنین استفاده کنندگان صورت های مالی موجب گمراهی آن ها می شود.
- این اصل هم از نظر حسابداری و هم از منظر حسابرسی مهم است. چرا که اصل ثبات رویه کار حسابداران را در ثبت معاملات تجاری سهولت می بخشد. همچنین برای حسابرسان، مقایسه صورت های مالی با سال گذشته را فراهم می کند.
- برای سهامداران و ذینفعان، اصل ثبات مهم است. زیرا به آن ها این اطمینان را می دهد که صورت های مالی دقیق تر و قابل اعتمادتر هستند. صحت یک تصمیم به صحت اطلاعات مالی و ارائه مناسب صورت های مالی بستگی دارد.
مطالعه بیشتر: ده اصل پذیرفته شده حسابداری چیست؟
مزایای اصل ثبات
به عنوان یک صاحب کسب و کار، پیروی از اصل ثبات رویه چندین مزیت خاص را ارائه می دهد:
- باعث صرفه جویی در زمان می شود: به جای تلاش برای یادگیری و آموزش به روش‌های مختلف، شما و تیم حسابداری‌تان یک راه ثابت برای گزارش داده‌ها را به کار بگیرید.
- سهولت حسابرسی توسط شخص ثالث: اصل ثبات رویه به حسابداران کمک می کند تا تراکنش های حسابداری را ثبت و با حساب ها کار کنند. اصل ثبات پایه و اساس قابل اعتماد بودن صورت های مالی را ارائه می دهد و به حسابرسان در مقایسه صورت های مالی کمک می کند. در واقع، اگر اصل ثبات رعایت نشده باشد، حسابرسان اغلب از ارائه تحلیل خودداری می کنند.
- الگوها و روندها را دنبال کنید: به عنوان یک صاحب کسب و کار، مهم است که بتوانید الگوها و روندهای مالی خود را دنبال کنید. هنگامی که روش مشخصی برای گزارش و ثبت اطلاعات وجود نداشته باشد، ممکن است بسیاری از موارد مهم مالی را از دست بدهید.
مطالعه بیشتر: مفروضات حسابداری چیست؟
معایب اصل ثبات
- محدود به پیروی از سیاست ها و مفروضات حسابداری یکسان: این امر مدیریت را مجبور می‌کند تا از همان اصول و مفروضات در طول زمان استفاده کند، حتی زمانی که شرایط به دلیل پیشرفت های تکنولوژیکی نیاز به تغییر حسابداری دارد.
- خطاهای قضاوت: از آنجایی که اصل ثبات رویه مبتنی بر این است که آیا تغییر، ارائه بهتری در حساب ها نشان می دهد یا خیر، خطاها و مشکلات اساسی به وجود می آیند.
- تغییر در رویه های حسابداری فقط زمانی مجاز است که منجر به بهبود و ارائه بهتر اطلاعات و حساب های مالی شود. این تغییرات و اثرات بر میزان سود باید در صورت های مالی افشا شود. این موضوع و محاسبات مربوط به آن می‌تواند فشار زیادی را به حسابداران و کارمندان بخش حسابداری وارد کند.
چالش های اصل ثبات رویه
در تئوری، حفظ روش های حسابداری و اصل ثبات رویه نباید مشکلی ایجاد کند. با این حال، قطع ارتباط به احتمال زیاد در دو سناریو اتفاق می افتد:
1- گردش مالی بالا یا تکیه بر حسابداران مختلف
وقتی چندین فرد مختلف دارید که داده ها را ضبط، گزارش ها و سایر اسناد مالی را جمع‌آوری می کنند، به ندرت از اصل ثابت پیروی می شود. برای اطمینان از رعایت GAAP، باید یک روش استاندارد در شرکت تعیین شود یا امور مالی و حسابداری خود را به یک شرکت حسابداری بسپارید که از سیاست ها و رویه های ثابت پیروی می کند.
2- تغییر عمدی گزارش برای نشان دادن یک مزیت
در برخی موارد، سازمان‌ها نحوه گزارش اطلاعات مالی خود را تغییر می‌دهند تا از حفره‌های قانونی سوء استفاده کنند یا ظاهر داده‌ها را دستکاری کنند و آن ها را طور دیگری نشان دهند.
در آخر…
حسابداران همه شرکت ها و کسب و کارها می‌توانند با استفاده از اصل ثبات رویه، فعالیت های حسابداری و ثبت تراکنش های خود را ساده تر کنند و امکان مقایسه صورت‌های مالی سال های گذشته را برای سهامداران و سرمایه گذاران فراهم کنند. پیشنهاد ما این است که برای تهیه دقیق صورت های مالی از ابزارهایی مثل نرم افزارهای حسابداری استفاده شود.
