مالیات ها تعهدات مالی هستند که توسط دولت ها بر افراد، مشاغل و نهادها برای تأمین مالی هزینه های عمومی تحمیل می شود. انواع مختلفی از مالیات وجود دارد که هر کدام هدف خاصی را دنبال می کنند. مالیات بر درآمد از افراد و شرکت ها بر اساس درآمد آن ها اخذ می شود. مالیات بر دارایی بر ارزش دارایی املاک و مستغلات ارزیابی می شود. مالیات بر مصرف، مانند مالیات بر فروش، بر کالاها و خدمات اعمال می شود. درک انواع مالیات برای افراد و مشاغل برای رعایت مقررات مالیاتی و کمک به خدمات عمومی بسیار مهم است.
در این مقاله، ابتدا به تعریف مختصر از مالیات و جزئیات مربوط به آن ارائه کرده، سپس به معرفی انواع مالیات پرداخته ایم. در ایران، همانند سایر کشورهای جهان، مالیات به انواع متنوعی تقسیم می‌شود و در دسته‌های گوناگونی جای می‌گیرد. در همین بلاگ به طور جداگانه به توضیح مفصل هر کدام از انواع مختلف مالیات پرداخته ایم. پیشنهاد ما به شما این است که به این صفحات سری بزنید تا درباره این موضوع اطلاعاتی کسب کنید.
مطالعه بیشتر: آشنایی با انواع نرم افزار حسابداری
اصل و اساس مالیات چیست؟
بهتر است قبل از اینکه به معرفی انواع مالیات بپردازیم به تحقیق درباره مالیات و فلسفه دریافت و پرداخت مالیات نیز توجه نماییم. چرا باید مالیات پرداخت شود؟
نکته جذاب اینجاست که دلایل و فلسفه دریافت و پرداخت انواع مالیات در هر کشور دنیا ممکن است با یکدیگر تفاوت داشته باشند. روش‌های جمع‌آوری مالیات توسط حکومت‌ها و نرخ آن در مناطق مختلف جهان تعیین می‌کند که چرا نیاز به دریافت مالیات وجود دارد.
آیا به نظر شما تفاوت در فلسفه و دلیل دریافت مالیات در کشوری که سیاست مالیاتی آن بیشتر بر تعهد ثروتمندان تمرکز دارد با یک کشور که مالیات را به طور یکنواخت از تمام افراد دریافت می‌کند، مشابه است؟ بدون شک، فرق دارد.
حتی مقصد وجود مالیات، به عنوان یک عامل مؤثر در فلسفه و دلیل دریافت آن، نیز می تواند تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال، دلیل دریافت انواع مالیات در یک کشور که بیشترین قسمت از مالیات ها را به منظور نیازهای نظامی اختصاص داده باشد، با دلیل دریافت مالیات در کشوری که این مبالغ را برای طرح های عمرانی یا آموزشی به کار گیرد، قطعاً متفاوت است.
برای محاسبه دقیق و صحیح مالیات، می توانید از نرم افزار حسابداری کاوش فردا بهره مند شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، با مشاوران ما تماس بگیرید، شماره تماس: ۰۵۱۳۸۴۰۹۷۸۰
مطالعه بیشتر: حسابداری مالیاتی چیست؟
انواع مالیات
مالیات و اقسام آن در ایران به دو گروه عمده تقسیم می شوند و هر یک از این دسته ها شامل زیر مجموعه های خاص خود می باشند.
- مالیات های مستقیم
- مالیات های غیر مستقیم
مالیات ها می‌توانند به دو شکل مستقیم یا غیرمستقیم اعمال شوند. در مالیات مستقیم، درآمد و دارایی فرد در نظر گرفته می‌شود، در حالی که در مالیات غیرمستقیم، تأکید بر مصرف و محدودسازی واردات واقع می‌شود.
مالیات مستقیم چیست؟
در قوانین مالیاتی، مالیات‌های مستقیم به دو دسته تقسیم می‌شوند:
مالیات بر درآمد: مالیات بر درآمد در واقعیت زمانی کسر می‌شود که هر نوع درآمدی (شامل حقوق، اموال، کشاورزی و غیره) دریافت شود، و یک مبلغ به عنوان مالیات از آن کسر می‌گردد. این کسر مالیات باعث محاسبه نهایی درآمد شما می‌شود.
مالیات بر دارایی: مالیات بر دارایی شامل مالیات بر املاک و مستغلات، مالیات ارث، حق تمبر و موارد مشابه است که سالانه بر روی تمام دارایی‌های یک شخص اعمال می شود.
مالیات غیر مستقیم چیست؟
یکی از معمول ترین اقسام مالیات غیرمستقیم، مالیات بر مصرف است که هنگام خرید کالاها و محصولات، می‌بایست آن را پرداخت کنیم. مالیات های غیرمستقیم دیگر شامل مالیات بر ارزش افزوده و مالیات های گمرکی هستند. مالیات های سنگین بر کالاهای گمرکی نیز به منظور محدودسازی واردات و تشویق تولید داخلی اجرا می شوند.
مطالعه بیشتر: بررسی موارد معافیت از مالیات بر ارزش افزوده
اهمیت نرم افزار حسابداری پیمانکاری در انواع مالیات
در بحث انواع مالیات نرم‌افزار حسابداری پیمانکاری اهمیت بسیاری دارد و می‌تواند به شکل‌های مختلف به بهبود فرآیندهای مالیاتی و مدیریت مالیات کمک کند. این نرم افزارها به روز رسانی‌های قوانین مالیاتی را ارائه می‌کنند. این امکان به کاربران کمک می‌کند که همواره با آخرین تغییرات مالیاتی آشنا باشند و از تطابق با قوانین جدید مطمئن شوند.
در ادامه تعدادی از اهمیت های این نرم‌افزارها در زمینه مالیات برای شرکت‌های پیمانکاری اشاره شده است:
- دقت و صحت محاسبات
- پیگیری قوانین مالیاتی
- کاهش خطاها و اشتباهات
- مدیریت بهتر نقدینگی
- تسریع فرآیندها
- ارتباط با دیگر سیستم‌ها
- پایش مستمر
مطالعه بیشتر: دریافت دموی رایگان نرم افزار حسابداری پیمانکاری
انواع مالیات مستقیم
همان طور که اشاره کردیم در دسته بندی انواع مالیات، مالیات‌های مستقیم به دو گروه مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد تقسیم می‌شوند. در حوزه مالیات بر دارایی، مبنای محاسبه این مالیات، ثروتی است که فرد مالک آن را داراست.
اما در دسته بندی مالیات بر درآمد، اساس محاسبه مالیات، درآمد یک فرد یا شرکت است. این تمامی موارد با عنوان مالیات‌های مستقیم شناخته می‌شوند. در ادامه، انواع مالیات بر دارایی را بررسی خواهیم کرد و سپس به بررسی موارد مالیات بر درآمد می‌پردازیم.
1-مالیات بر دارایی
دارایی به تمام حقوقی اطلاق می‌شود که یک فرد حقیقی یا حقوقی به آن دسترسی دارد و اجازه تصرف مالکانه در اشیا، اموال، املاک، و سایر موارد را به او می‌دهد. مالیات بر دارایی خود به دو دسته تقسیم می‌شود:
- مالیات بر ارث
- حق تمبر
2-مالیات بر درآمد
مالیات بر درآمد، که یکی از انوع مالیات مستقیم است، به هفت دسته تقسیم می شود. تمامی مواردی که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد، مربوط به مالیات هایی است که بر درآمد افراد در ایران تحمیل می شود. این هفت دسته از انواع مالیات بر درآمد شامل موارد زیر هستند:
- مالیات بر درآمد املاک
- مالیات بر درآمد کشاورزی
- مالیات بر درآمد حقوق
- مالیات بر درآمد مشاغل
- مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
- مالیات بر درآمد اتفاقی
مالیات بر درآمد املاک
تعبیر از درآمد املاک به درآمدی اشاره دارد که از طریق دریافت اجاره حاصل می‌شود، و این درآمد تحت وابستگی مالیاتی قرار دارد. صاحبان ملک موظف به پرداخت مالیات بر این درآمد هستند، و در واقع پس از کسر 25 درصد از مبلغ درآمد (به عنوان هزینه‌ها و استهلاک)، مبلغ باقی‌مانده مورد محاسبه مالیات بر درآمد قرار می‌گیرد.
البته، در صورتی که اجاره یک ملک تنها منبع درآمدی برای یک فرد حقیقی باشد و این درآمد به میزان معینی که دولت در مقررات مختلف مالیاتی حقوق از پرداخت مالیات بر مشاغل معاف کرده باشد، ممکن است نیازی به پرداخت مالیات بر درآمد املاک نداشته باشد.
مالیات بر درآمد کشاورزی
درآمد حاصل از فعالیت های کشاورزی نیز جزو مواردی است که قابلیت مشمول شدن در مالیات‌ها را دارد، با این حال، در کشور ما چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد. طبق قوانین مالیات مستقیم، هر نوع درآمد ناشی از فعالیت‌هایی مانند دامپروری، دامداری، پرورش ماهی، پرورش زنبورعسل، صیادی، ماهیگیری، و موارد مشابه اکنون نیاز به پرداخت مالیات ندارد.
مالیات بر درآمد حقوق
تعریف مالیات بر درآمد حقوق از مسائلی است که با پیچیدگی‌های فراوانی همراه است. به طور کلی، اگر یک فرد حقیقی برای یک شرکت حقوقی یا فرد حقیقی دیگری کار کند و در ازای خدمات ارائه شده حقوقی دریافت کند، وی به عنوان فرد مشمول مالیات بر درآمد حقوق محسوب می‌شود.
پرداخت مالیات بر درآمد حقوق بر عهده‌ی کارفرما قرار دارد؛ اما این مبلغ در واقع از درآمد کارکنان کسر می‌شود. به این صورت که قبل از پرداخت حقوق به هر فرد، مالیات حقوق از درآمد او کسر می‌شود و سپس به حساب دولت واریز می‌گردد.
مطالعه بیشتر: نحوه محاسبه مالیات حقوق چگونه است؟
به طور کلی، در تعریف مالیات بر درآمد حقوق، فقط حقوق هایی که به میزان بیشتر از سقف مشخص شده باشند مشمول این مالیات می شوند، و حقوق های کمتر از این مقدار از مالیات معاف هستند.
مالیات بر درآمد مشاغل
مالیات بر درآمد مشاغل مربوط به درآمدی است که افراد حقیقی از فعالیت در حوزه‌ی مشاغل تجاری مانند خدمات پزشکی به دست می‌آورند. در این رابطه، می‌بایست از کل فروش کالا یا خدمات مشاغل، هزینه‌های مرتبط کسر شده و سپس مالیات مرتبط با درآمد حاصل محاسبه گردد. این نوع مالیات بر درآمد از طریق اظهارنامه مالی خود تشخیص داده می‌شود و توسط سازمان امور مالیاتی وصول می‌گردد.
مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
هر فعالیت اقتصادی انتفاعی که توسط شرکت های تجاری یا اشخاص حقوقی اجرا می‌شود، طبق قوانین مربوطه مشمول مالیات خواهد بود. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی از درآمد کلی کسب و کارها و شرکت ها دریافت می شود.
هر فعالیت اقتصادی انتفاعی که توسط شرکت‌های تجاری یا اشخاص حقوقی اجرا می‌شود، طبق قوانین مربوطه مشمول مالیات خواهد بود. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی از درآمد کلی کسب و کارها و شرکت‌ها دریافت می‌شود.
مالیات بر درآمد اتفاقی
حتی بر درآمدهایی همچون برنده شدن در جوایز یا دریافت اموال به صورت هدیه نیز، مشمول مالیات قرار می‌گیرند. همه درآمدهای ناشی از این اتفاقات، اگر مدت زمان معینی را نخواهند پوشش داد، معرض مالیات قرار دارند.
انواع مالیات غیر مستقیم
مالیات غیر مستقیم نوعی مالیات است که به صورت غیر مستقیم اخذ می شود. انواع اصلی مالیات غیر مستقیم نیز به سه دسته اصلی تقسیم می شوند.
- حقوق و عوارض گمرکی
- مالیات بر مصرف
- مالیات بر ارزش افزوده
1-حقوق و عوارض گمرکی (مالیات بر صادرات و واردات)
مالیات بر صادرات و واردات، که به عنوان یکی از مهمترین مالیات‌های غیر مستقیم محسوب می‌شود، در واقع حقوق و عوارض گمرکی است که در کشورها به عنوان مالیات برای صادرات و واردات کالاهای مختلف تعیین می شود. این مالیات با عنوان تعرفه‌های گمرکی شناخته می‌شود. حقوق و عوارض گمرکی از جمله نوعی از مالیات غیر مستقیم است که جزء مهمترین مالیات‌ها به شمار می‌آید و در تعیین سیاست‌های اقتصادی یک کشور نقش اساسی دارد. این نوع مالیات تنها به عنوان یک منبع بی‌نظیر برای درآمد دولت‌ها شناخته نمی‌شود، بلکه بسیاری از موارد در حمایت از صنایع داخلی و ایجاد تعادل در بازارها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مطالعه بیشتر: شرح قوانین، شرایط وضع و نحوه معافیت مالیات صادرات
2-مالیات بر مصرف چیست؟
مالیات بر مصرف یکی از انواع مالیات هاست که به صورت بی‌وقفه و بدون توجه به آن، در طول روز هنگام خریدها پرداخت می شود. هنگامی که شما یک کالا تهیه می‌کنید، در لحظه خرید، مالیاتی به همراه هزینه کالا پرداخت می کنید. این نوع مالیات برخی از کالاها را دربر می‌گیرد و افرادی که بیشتر از این کالاها مصرف می‌کنند، مالیات بیشتری را نیز پرداخت می‌کنند. هرچند این نوع مالیات از جیب مصرف‌کنندگان نهایی پرداخت می شود، اما مسئولیت پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی بر عهده تولیدکنندگان و فروشندگان است.
3-مالیات بر ارزش افزوده
بر خلاف مالیات بر مصرف، مالیات بر ارزش افزوده از همه کالاها و خدمات به طور کامل دریافت می‌شود و مصرف‌کنندگان نهایی موظف به پرداخت این مالیات به همراه هزینه کالا می باشند. مالیات بر ارزش افزوده، که به عنوان مهم ترین نوع مالیات غیرمستقیم شناخته می شود، در طی مراحل مختلف به یک محصول یا خدمت اضافه می شود.
و در آخر…
در ایران و در بسیاری از کشورهای دیگر، بحث مالیات به یک موضوع پیچیده تبدیل شده است و قوانین جزئیات بسیار زیادی را به همراه دارد. در این مقاله، سعی داریم انواع مالیات را به شکل بهترین و مختصرترین ممکن و به همراه توضیحات جامع و مفید معرفی کنیم. اگر شما هم دغدغه‌ها یا اطلاعاتی در مورد انواع مالیات دارید، خوشحال می‌شویم که با اشتراک گذاری آن ها، به این مقاله ارتقا بخشید.
