اگر شما مودی مالیاتی هستید، ممکن است گاهی اوقات با وضعیتی مواجه شوید که سازمان امور مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی شما را نپذیرد. در این شرایط دو گزینه برای شما وجود دارد: اول این که مبلغ جدید مالیات را بپذیرید و آن را پرداخت کنید، و دوم این که وارد فرایند دادرسی مالیاتی شوید. با پیگیری مراحل دادرسی مالیاتی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، می‌توانید نسبت به تصمیم ممیزان مالیاتی اعتراض کنید و در صورت امکان، مبلغ مالیات تعیین‌شده را کاهش دهید.
استفاده از نرم افزار حسابداری در فرآیند دادرسی مالیاتی بسیار اهمیت دارد، زیرا به دقت و صحت بیشتر محاسبات مالیاتی کمک می‌کند. این نرم‌افزارها با ارائه گزارش‌های دقیق و قابل اعتماد، نه تنها شفاف‌سازی مالیات‌ها را آسان‌تر می‌کنند، بلکه از بروز اشتباهات انسانی جلوگیری کرده و فرآیند دادرسی را نیز تسهیل می‌کنند.
دادرسی مالیاتی چیست؟
قبل از اینکه به مراحل دادرسی مالیاتی اشاره کنیم برای درک بهتر موضوع به تعریف دادرسی مالیاتی پرداخته ایم. دادرسی مالیاتی به فرایند قانونی اطلاق می‌شود که به مودیان مالیاتی این امکان را می‌دهد تا در برابر تصمیمات و آراء ممیزان مالیاتی اعتراض کنند. این فرآیند به افراد و کسب‌وکارها فرصتی می‌دهد تا نگرانی‌های خود را نه تنها در خصوص میزان مالیات تعیین‌شده، بلکه در رابطه با نحوه دریافت مالیات نیز مطرح کنند. وقتی فرایند رسیدگی مالیاتی آغاز می‌شود، مودیان می‌توانند موارد مختلفی مانند مالیات بیش از حد، ارزیابی‌های نادرست، رفتارهای ناعادلانه یا روش‌های نادرست وصول مالیات را به چالش بکشند.
مطالعه بیشتر: مهم ترین نکاتی که باید درباره سامانه مودیان مالیاتی بدانید
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اگر شما به‌عنوان یک فرد یا یک سازمان مشمول پرداخت مالیات هستید، لازم است که اطلاعات مالی خود را در قالب یک اظهارنامه به اداره امور مالیاتی ارائه دهید. این اظهارنامه باید تمامی جزئیات مالی کسب‌وکار شما را به‌صورت دقیق، شفاف و مستند بیان کند. برای تهیه این اظهارنامه به بهترین نحو، استفاده از یک نرم‌افزار حسابداری مناسب مانند نرم‌افزار حسابداری هوفر می‌تواند بسیار مفید باشد.
حالا که با مفهوم اظهارنامه مالیاتی آشنا شدید، بیایید به تعریف دادرسی مالیاتی بپردازیم. فرض کنید شما اظهارنامه مالیاتی خود را به‌طور کامل تکمیل کرده و به اداره امور مالیاتی ارسال کرده‌اید. ممیز مالیاتی این اظهارنامه را بررسی می‌کند. اگر نتیجه بررسی منجر به رد اظهارنامه شما شود، معمولا مبلغی بیشتر از آنچه در اظهارنامه ذکر کرده‌اید به‌عنوان مالیات تعیین خواهد شد. اگر شما با این مبلغ تعیین‌شده موافق نباشید، می‌توانید از طریق مراحل قانونی مشخص‌شده اعتراض کنید. این روند قانونی که به آن اشاره کردیم، همان مراحل دادرسی مالیاتی است.
هدف از دادرسی مالیاتی چیست؟
در مراحل دادرسی مالیاتی، هدف اصلی این است که تلاش کنید مبلغ مالیات تعیین‌شده اولیه توسط ممیز مالیاتی را کاهش دهید. به عبارت دیگر، دادرسی مالیاتی به‌عنوان یک ابزار برای جلوگیری از اعمال هزینه‌های غیرمنطقی و ناعادلانه بر کسب‌وکارها به کار می‌رود و می‌تواند به‌عنوان راهی برای حفظ منابع مالی شرکت‌ها و افراد مورد استفاده قرار گیرد.
چطور باید به برگه تشخیص مالیات اعتراض کنیم؟
به‌طور کلی، دو روش اصلی برای دریافت مالیات وجود دارد: روش مستقیم و روش غیرمستقیم. روش غیرمستقیم به‌معنی دریافت مالیات از مصرف‌کننده نهایی است، در حالی‌که روش مستقیم به دریافت مالیات از درآمد یا دارایی افراد اشاره دارد. اعتراض به برگه تشخیص مالیات بیشتر در مورد روش مستقیم کاربرد دارد.
بر اساس قانون، تعیین مالیات به روش مستقیم از دو طریق انجام می‌شود. اولین روش از طریق خوداظهاری است؛ در روش خوداظهاری، مودی در مهلتی که از سوی سازمان امور مالیاتی تعیین شده، اظهارنامه مالیاتی خود را به اداره امور مالیات ارسال می‌کند. بر اساس اطلاعات درج‌شده در این اظهارنامه، میزان مالیات سالانه تعیین می‌شود. روش دوم، تعیین مالیات به‌صورت علی‌الراس است. در این روش، اگر مودی به هر دلیلی اظهارنامه خود را در زمان مقرر ارسال نکرده باشد یا اسناد ارائه‌شده اعتبار لازم را نداشته باشند، مامور مالیاتی به‌صورت خودکار اقدام به تعیین مالیات می‌کند.
اعتراض به برگه تشخیص مالیات معمولاً در روش خوداظهاری مطرح می‌شود. پس از ابلاغ برگه تشخیص مالیات به مودی، او فرصت دارد تا در مهلت مشخص‌شده از طریق روش‌های قانونی اعتراض خود را نسبت به مبلغ تعیین‌شده اعلام کند.
مطالعه بیشتر: نحوه بررسی و اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی
دادرسی مالیاتی توسط چه کسی و چه زمانی انجام می‌شود؟
اگر شما صاحب کسب‌وکار هستید و دانش و تسلط کافی به امور مالی و قوانین مالیاتی دارید، می‌توانید خودتان به فرآیند دادرسی مالیاتی پرداخته و به اعتراضات خود رسیدگی کنید. اما اگر در این زمینه تخصص ندارید، بهتر است این کار را به مشاوران یا وکلای مالیاتی بسپارید. این افراد با تجربه و آگاهی کامل از قوانین و بخشنامه‌های مالیاتی می‌توانند به شما کمک کنند و شانس موفقیت شما در پیگیری مراحل دادرسی مالیاتی را افزایش دهند.
مطالعه بیشتر: دریافت دموی رایگان نرم افزار حسابداری پیمانکاری
زمان اعتراض به برگه تشخیص مالیات
بعد از دریافت برگه تشخیص مالیات، شما ۳۰ روز فرصت دارید تا اعتراض خود را به آن ثبت کنید. پس از این مدت، دیگر امکان اعتراض وجود نخواهد داشت.
مراحل دادرسی مالیاتی چیست؟
مراحل دادرسی مالیاتی شامل ۵ مرحله است که پرونده شما ممکن است در هرکدام از این مراحل به نتیجه برسد. اگر در هر مرحله موفق نشدید، می‌توانید مراحل بعدی را پیگیری کنید. در ادامه، به توضیح این مراحل می‌پردازیم:
۱. اعلام کتبی اعتراض به اداره امور مالیاتی
از مراحل دادرسی مالیاتی، اعلام کتبی اعتراض به اداره امور مالیاتی است. پس از دریافت برگه تشخیص مالیات، شما ۳۰ روز وقت دارید تا به‌صورت کتبی اعتراض خود را اعلام کنید. برای این کار، باید اسناد و مدارک لازم را آماده کرده و به اداره امور مالیاتی مراجعه کنید و درخواست بررسی مجدد پرونده‌تان را ثبت کنید. در این مرحله، ممکن است سه نتیجه مختلف حاصل شود:
- پذیرش درخواست: اگر اسناد شما کافی باشد، مسئول مالیاتی برگه تشخیص را رد کرده و به نفع شما رای می‌دهد. در این صورت، دیگر نیازی به ادامه مراحل دادرسی نخواهید داشت.
- رد درخواست: اگر مسئول مالیاتی مدارک شما را برای رد برگه تشخیص کافی نداند، درخواست شما رد می‌شود و پرونده به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع می‌شود.
- توافق با اداره مالیات: در برخی موارد، اداره امور مالیاتی می‌تواند با مودی به توافق برسد و مالیات تعیین‌شده را کاهش دهد. بسیاری از پرونده‌های مالیاتی، به‌ویژه پرونده‌های کسب‌وکارهای کوچک، در این مرحله حل‌وفصل می‌شود. اما اگر به توافق نرسیدید، می‌توانید وارد مرحله بعدی شوید.
۲. هیئت حل اختلاف مالیاتی
اگر نتوانید در مرحله اول به نتیجه برسید و با اداره مالیات به توافق نرسید، پرونده به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع داده می‌شود. این هیئت حکم نهایی را صادر می‌کند و نظر آن قطعی است. البته در صورتی که مودی با رأی این هیئت مخالف باشد، می‌تواند درخواست بررسی آن را از شورای عالی مالیاتی یا دیوان عدالت اداری داشته باشد.
مطالعه بیشتر: آخرین تغییرات و تحولات مفاصا حساب مالیاتی
۳. شورای عالی مالیاتی
اگر رأی هیئت حل اختلاف مالیاتی به‌نفع شما نباشد، شما ۳۰ روز فرصت دارید تا درخواست تجدیدنظر به شورای عالی مالیاتی بدهید. در این مرحله، اگر شورای عالی مالیاتی تشخیص دهد که هیئت حل اختلاف قوانین را رعایت نکرده، پرونده به اداره امور مالیاتی بازمی‌گردد تا هیئت حل اختلاف دیگری آن را بررسی کند. در غیر این صورت، رأی هیئت تایید می‌شود و پرونده باید به مرحله بعدی برود.
۴. هیئت وزارت اقتصاد و دارایی
این مرحله به‌ندرت پیش می‌آید که یک پرونده به مرحله چهارم برسد. در این مرحله، هیئتی سه نفره که توسط وزیر اقتصاد منصوب می‌شوند، پرونده را مجدداً بررسی می‌کنند. اگر در این مرحله هم درخواست شما رد شود، پرونده به دیوان عدالت اداری ارجاع خواهد شد.
۵. دیوان عدالت اداری
مرحله نهایی دادرسی مالیاتی است. رأی صادرشده در این مرحله قطعی و لازم‌الاجرا است، چه به نفع مودی باشد و چه به نفع اداره امور مالیاتی.
در نهایت…
در این مطلب تلاش کردیم شما را با مراحل دادرسی مالیاتی آشنا کنیم. با این حال، باید توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، طی کردن این مراحل نیاز به دانش و تجربه فراوان در زمینه امور مالیاتی و آگاهی از قوانین مالیاتی روز دارد. بنابراین، اگر خودتان به‌عنوان مودی این تخصص‌ها را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم که از یک مشاور مالیاتی کمک بگیرید. مشاوران با استفاده از علم و تجربه خود، می‌توانند شما را در این مسیر همراهی کرده و با انجام گام‌های صحیح، شانس موفقیت شما در فرآیند دادرسی را افزایش دهند و در نهایت کمک کنند تا مالیات تعیین‌شده برای شما کاهش یابد.
