آسانسور، به عنوان یک عنصر جدایی‌ناپذیر در ساختمان‌های امروزی، در انواع مختلفی همچون کششی و هیدرولیک طراحی و تولید می‌شود. آسانسورهای کششی، به دلیل مکانیزم عملکردشان، نیازمند فضایی اختصاصی به نام موتورخانه هستند. این فضا، مکانی است که تجهیزات اصلی آسانسور مانند موتور، تابلو فرمان و سایر اجزا در آن جای می‌گیرند. برای تضمین ایمنی و عملکرد صحیح آسانسور، طراحی و ساخت موتورخانه باید مطابق با استانداردهای مشخص انجام شود. در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق استاندارد موتورخانه آسانسور پرداخته و نکات مهم در طراحی موتورخانه آسانسور را مورد تحلیل قرار دهیم.
نرم افزار حسابداری نقش کلیدی در مدیریت دقیق و کارآمد موتورخانه آسانسور ایفا می‌کند. این نرم‌افزار امکان مدیریت یکپارچه قراردادها، تعمیرات، قطعات یدکی، فاکتورها و گزارش‌های مالی را فراهم می‌آورد و به شما کمک می‌کند تا با اطلاعات جامع‌تر، تصمیمات بهتری اتخاذ کنید. علاوه بر این، این ابزار با ارائه دید کامل از وضعیت مالی موتورخانه آسانسور، زمینه بهبود عملکرد و بهره‌وری را فراهم می‌سازد.
استاندارد موتورخانه آسانسور در مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان
مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان، نکات جامعی را درباره استانداردهای آسانسور ارائه می‌کند. از جمله:
- محل موتورخانه: هرچند ممکن است به دلیل محدودیت‌ها، موتورخانه آسانسور در چاهک یا کناره‌های چاه آسانسور نصب شود، اما بهترین مکان برای احداث آن، بالاترین نقطه از چاه آسانسور است.
- فضا و ابعاد موتورخانه: فضای موتورخانه باید به اندازه‌ای باشد که نصب تجهیزات و قطعات آسانسور به راحتی انجام شود. همچنین این فضا باید امکان تردد ایمن برای تعمیرکاران و سرویس‌کاران را جهت انجام عملیات تعمیر و نگهداری فراهم کند.
- ابعاد مطابق نقشه‌ها: ابعاد موتورخانه باید بر اساس نقشه‌های طراحی‌شده آسانسور و طبق جدول پیوست شماره ۲ مبحث ۱۵ اجرا شود.
- موتورخانه برای آسانسورهای متعدد: اگر موتورخانه برای بیش از دو آسانسور طراحی شود، ابعاد آن باید با جدول ۱۵-۲-۲-۵-۳ در صفحه ۲۲ مبحث ۱۵ مطابقت داشته باشد.
- ویژگی‌های درب موتورخانه: درب موتورخانه باید رو به بیرون باز شود، حداقل ۹۰ سانتی‌متر عرض و ۲ متر ارتفاع داشته باشد. این درب باید مجهز به قفل مطمئنی باشد که کلید آن تنها در اختیار افراد دارای صلاحیت قرار گیرد. قفل باید به گونه‌ای باشد که از بیرون با کلید و از داخل بدون کلید باز و بسته شود.
مطالعه بیشتر: راهنمای جامع استانداردهای آسانسور: نکات کلیدی که باید بدانید
قوانین و مقررات طراحی موتورخانه آسانسور
- پوشش کف موتورخانه: به منظور پیشگیری از بروز حوادث ناشی از سقوط اشیاء به داخل چاه آسانسور، تمامی حفره‌های موجود در کف موتورخانه بایستی با استفاده از نرده‌هایی به ارتفاع حداقل ۵ سانتی‌متر ایمن‌سازی شوند.
- جابجایی تجهیزات: جهت سهولت در جابه‌جایی تجهیزات و قطعات، نصب یک مونوریل دائمی در سقف موتورخانه الزامی است. در صورت وجود محدودیت برای نصب مونوریل، باید یک قلاب در مرکز چاه و بالای موتور آسانسور زیر سقف تعبیه شود.
- روشنایی: میزان روشنایی در موتورخانه آسانسور باید حداقل ۲۰۰ لوکس در کف و تمامی بخش‌های قابل دسترس و تردد باشد.
- پریز برق: حداقل یک پریز برق در موتورخانه آسانسور باید تعبیه شود.
- دمای مناسب: دمای داخل موتورخانه در هنگام کار آسانسور باید بین +۵ تا +۴۰ درجه سانتی‌گراد باشد. برای دستیابی به این محدوده دمایی، استفاده از تجهیزات تهویه مناسب ضروری است.
- تهویه چاه آسانسور: در صورتی که تهویه چاه آسانسور از طریق موتورخانه صورت پذیرد، الزام است که این موضوع در محاسبات دمایی و تهویه کلی موتورخانه لحاظ گردد.
- موقعیت موتورخانه برای آسانسورهای سریع: در آسانسورهایی با سرعت بیش از ۲.۵ متر بر ثانیه، موتورخانه باید حتماً در بالای چاه آسانسور نصب شود.
مطالعه بیشتر: نحوه ثبت کدینگ حسابداری پیمانکاری
ابعاد استاندارد موتورخانه آسانسور
در صورتی که به دلیل محدودیت‌ها امکان اجرای جدول پیوست شماره ۲ وجود نداشته باشد، باید نکات زیر در طراحی در نظر گرفته شود:
- فضای جلوی تابلو فرمان: برای دسترسی آسان و ایمن به تابلو فرمان آسانسور، حداقل ۷۰ سانتی‌متر فضای آزاد در مقابل آن الزامی است.
- تردد از کنار تجهیزات ثابت: برای عبور از کنار قطعات ثابت آسانسور، به حداقل ۴۰ سانتی‌متر فضا نیاز است.
- فضای عبور از کنار قطعات متحرک: برای عبور از کنار قطعات متحرک آسانسور، حداقل ۵۰ سانتی‌متر فضای آزاد باید در نظر گرفته شود.
- ارتفاع موتورخانه: ارتفاع موتورخانه باید حداقل ۲ متر باشد.
- فضای بالای قطعات متحرک: حداقل ۳۰ سانتی‌متر فضای خالی باید بین قطعات متحرک و چرخشی (مانند موتور گیربکس) و سقف موتورخانه در نظر گرفته شود.
- اختلاف ارتفاع در موتورخانه: اگر در موتورخانه آسانسور پله یا سکوهایی با ارتفاع بیش از ۵۰ سانتی‌متر وجود داشته باشد، باید برای ایمنی بیشتر، این قسمت‌ها نرده داشته باشند یا برای دسترسی به آن‌ها از نردبان استفاده شود.
- فضای کاری اطراف قطعات متحرک: حداقل ۵۰ تا ۶۰ سانتی‌متر فضای کاری باید اطراف قطعات متحرک مانند کنترل‌کننده‌های سرعت (گاورنر) و فلکه‌های هرزگرد و کششی آسانسور در نظر گرفته شود.
مطالعه بیشتر: دریافت دموی رایگان نرم افزار حسابداری پیمانکاری
استانداردهای ورودی عمومی به موتورخانه آسانسور
راه ورودی عمومی به موتورخانه باید با استانداردها و ضوابط زیر مطابقت داشته باشد:
- تجهیزات روشنایی: باید تجهیزات روشنایی دائمی و ایمن نصب شود که امکان فعال‌سازی آن‌ها قبل از ورود فراهم باشد.
- ایمنی تردد: تردد در راه ورودی عمومی باید در تمامی شرایط از ایمنی کافی برخوردار باشد.
- دسترسی بدون تجاوز به محوطه‌های خصوصی: برای ورود به موتورخانه آسانسور از راه عمومی، نیازی به عبور از حریم‌ها یا محوطه‌های خصوصی نباید باشد.
- حداقل ارتفاع ورودی: راه عمومی دسترسی به موتورخانه باید حداقل ۲ متر ارتفاع داشته باشد.
- ارتفاع ورودی در صورت مانع: اگر مانعی با ارتفاع بیش از ۴۰ سانتی‌متر در جلوی درب موتورخانه وجود داشته باشد، ارتفاع ورودی باید از بالای مانع محاسبه شده و حداقل ۲ متر باشد.
- استفاده از نردبان: در صورتی که امکان استفاده از پله‌های معمول دائمی برای دسترسی به موتورخانه وجود نداشته باشد، باید از نردبان اختصاصی با ایمنی کامل و ویژگی ضد لغزندگی دائمی استفاده شود.
مطالعه بیشتر: آشنایی با نرم افزار سرویس و نگهداری آسانسور
استانداردهای استفاده از نردبان برای دسترسی به موتورخانه
همانطور که در بخش استاندارد راه ورودی عمومی به موتورخانه ذکر شد، در صورتی که پله‌های معمولی و دائمی وجود نداشته باشد، باید از نردبان کاملاً اختصاصی که فقط برای دسترسی به موتورخانه آسانسور طراحی شده است، استفاده شود. نردبان موتورخانه باید استانداردهای زیر را رعایت کند:
- نردبان باید از خطر لغزش و واژگونی کاملاً ایمن باشد.
- زاویه قرارگیری نردبان باید بین ۷۰ تا ۷۶ درجه نسبت به افق تنظیم گردد.
- اگر نردبان ثابت و ایستا باشد، ارتفاع آن نباید کمتر از ۱.۵ متر باشد.
- نردبان باید صرفاً برای دسترسی به موتورخانه اختصاصی باشد و همیشه در دسترس قرار گیرد.
- در انتهای نردبان باید یک یا چند دستگیره نصب شود و دسترسی به آن باید آسان باشد.
- پیش از نصب نردبان، باید نقاط اتصال به طور دقیق پیش‌بینی شود.
تجهیزات و اجزای موجود در موتورخانه آسانسور
همانطور که مشاهده می‌شود، تجهیزات و قطعات مختلفی در موتورخانه آسانسور وجود دارند. این بخش شامل موارد زیر است:
- سیستم نیروی محرکه آسانسور (انواع موتورها)
- تابلو فرمان آسانسور
- گاورنر یا سیستم کنترل سرعت آسانسور
- شاسی موتور آسانسور
- تجهیزات و دستگاه‌های تهویه هوای موتورخانه
- حسگرهای دود و آتش و سیستم‌های اطفای حریق.
همچنین، مهندسان سازه باید با انجام جانمایی و محاسبات دقیق، نیروی وارد بر کف موتورخانه را محاسبه کرده و با در نظر گرفتن ضرایب ایمنی، هرگونه ضعف ساختاری را برطرف کنند. علاوه بر این، کف موتورخانه باید از مصالح غیرلغزنده مانند بتن ماله‌کشی شده پوشانده شود. در صورتی که از بتن استفاده نشود، می‌توان از ورق‌های آج‌دار برای پوشش کف موتورخانه بهره برد.
اهمیت نرم‌افزار حسابداری آسانسور در مدیریت استاندارد موتورخانه آسانسور
نرم‌افزار حسابداری آسانسور یک ابزار ضروری برای مدیریت کارآمد و مؤثر موتورخانه آسانسور است. این نرم‌افزار با پیگیری هزینه‌ها، نگهداری‌ها و تعمیرات، به تضمین عملکرد ایمن و بهینه آسانسور کمک می‌کند. استفاده از این نرم‌افزار امکان تهیه گزارش‌های دقیق از وضعیت فنی آسانسور، هزینه‌های عملیاتی و تاریخچه تعمیرات را فراهم می‌آورد.
مطالعه بیشتر: دریافت دموی رایگان نرم افزار حسابداری آسانسور کاوش فردا
این اطلاعات به بهبود برنامه‌ریزی برای تعمیرات پیشگیرانه، کاهش هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده و افزایش طول عمر مفید آسانسور کمک می‌کند. علاوه بر این، نرم‌افزار حسابداری آسانسور در رعایت استانداردهای ایمنی و فنی موتورخانه نقش مهمی ایفا کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری می‌کند.
