حسابداری موجودی کالا از اقدامات مهم و اجتناب ناپذیری است که واحدهای تولیدی، بازرگانی و فروشگاه ها باید در نظر داشته باشند. نگهداری و حفظ موجودی کالا مهم‌ترین دارایی هر واحد اقتصادی محسوب می شود. این واحدهای تجاری به دلایلی از جمله تامین به موقع محصول، موجودی ذخیره کافی، کاهش تعداد دفعات خرید و غیره، مجبور به نگهداری موجودی های مواد و کالا می باشند. دست یافتن به هدف اصلی واحدهای تجاری در صورتی که موجودی ها وجود نداشته باشد غیرممکن خواهد بود.
در حسابداری بخشی از دارایی های جاری، موجودی مواد و کالا می باشد، که بر عملکرد مالی به صورت سود و زیان و همچنین بر وضعیت مالی اثر قابل توجهی دارند. از این رو حسابداری موجودی کالا از نظر ریالی و عددی، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. ما در این مقاله به کمک کارشناسان متخصص گروه نرم افزاری کاوش به بررسی حسابداری موجودی کالا ، تعریف موجودی کالا و معایب و مزایای آن خواهیم پرداخت.
مطالعه بیشتر: حسابداری کالای امانی | چگونگی ثبت سند کالاهای امانی
مقدمه
اهمیت و توجه به تمامی حوزه های حسابداری یکی از اصول مهم در این حرفه است. در واقع حسابداری یک فعل نیست بلکه مجموعه ای از افعال گوناگون و مشخص است و توجه به تمامی این حوزه ها است که سبب پیروزی مجموعه شما در انجام امور حسابداری و رسیدن به الگوهای درست مالی می شود.
حسابداری موجودی مواد و کالا چیست؟
حسابداری موجودی کالا با نام حسابداری انبار شناخته می شود، که شامل فعالیت هایی نظیر؛ مدیریت انبار، مدیریت موجودی مواد و کالا، ثبت ورود و خروج مواد و کالا، قیمت گذاری و حسابداری مواد و کالا، مدیریت سفارشات و درخواست ها و… می باشد. از آن جایی که حجم بالای فرآیند های انبارداری و موجودی کالا پیچیده است، این نوع فرآیند ها جزو نیازهای ضروری اکثر شرکت های تولیدی و تجاری می باشد.
تعریف حسابداری موجودی کالا
موجودی کالا در واحدهای بازرگانی و تولیدی همان کالاهایی است که به منظور فروش و یا تولید خریداری و سپس در انبار ذخیره می شود. موجودی کالا در امور مالی جزو اقلام دارایی های جاری محسوب شده که انتظار می رود طی یک سال مالی در چرخه عملیات به فروش برسد و یا جزو دارایی های دیگر محسوب شود.
مسئولیت های حسابدار موجودی کالا
- ثبت، نگهداری و ارائه گزارشات مالی مربوط به ورود و خروج مواد از انبار
- ارائه بروز رسانی موجودی تعداد و موجودی ریالی کالا در انبار
- آماده سازی اطلاعات موجودی برای مدیران ارشد
- مدیریت ورود و خروج کالا براساس مجوزهای صادر شده
موجودی کالا در شرکت های تجاری و بازرگانی
حسابداری موجودی کالا در شرکت های بازرگانی به این صورت است که معمولا یک نوع حساب موجودی کالا در این شرکت ها وجود دارد، تحت عنوان موجودی کالای خریداری شده. در این شرکت ها بدون اینکه تغییری در کالاهای خریداری شده ایجاد کنند به عنوان محصول نهایی آن ها را به فروش می رساند.
مطالعه بیشتر: صورت وضعیت پیمانکاری چیست ؟| تنیظم آن چه نکاتی دارد
حسابداری موجودی کالا در شرکت های تولیدی و صنعتی
موجودی مواد و کالا در این شرکت ها شامل موجودی مواد، موجودی کالا در حین ساخت و موجودی کالای تکیمل شده می باشد. به طور کلی موجودی این نوع شرکت ها منحصر به فرد و وابسته به فعالیت های خود شرکت می باشد.
دلایل اهمیت حسابداری موجودی کالا
حسابداری موجودی کالا بزرگترین دارائی جاری محسوب می شود. تعیین ارزش موجودی ها مستقیما بر بهای تمام شده کالای فروش اثر می گذارد که در نهایت بر سود خالص سال مالی اثرگذار است. از نظر تعیین کیفیت، وضعیت و ارزش سخت‌تر از سایر اقلام ترازنامه است.
هدف از بررسی موجودی مواد و کالا
حسابداری موجودی کالا بزرگترین دارائی جاری محسوب می شود. تعیین ارزش موجودی ها مستقیما بر بهای تمام شده کالای فروش اثر می گذارد که در نهایت بر سود خالص سال مالی اثرگذار است. از نظر تعیین کیفیت، وضعیت و ارزش سخت‌تر از سایر اقلام ترازنامه است.
- کنترل: بررسی کیفیت سیستم کنترل داخلی موجودی کالا
- کامل بودن: ثبت کامل موجودی ها در دفاتر
- صحت محاسابات: درست بودن محاسبات و انطباق مدارک با حساب های دفتر کل
- برابری ارزشیابی موجودی کالا: برابر بودن ارزشیابی موجودی کالا با نتایج بهای تمام شده با بازار
روش های نگهداری موجودی کالا
سیستم های نگهداری موجودی کالا با توجه به نوع کار و فعالیت واحد تجاری متفاوت می باشند. دو نوع سیستم در حسابداری موجودی کالا وجود دارد: سیستم دائمی و سیستم ادواری که به طور مختصر این دو نوع سیستم را شرح خواهیم داد.
سیستم دائمی
به صورت مستمر و منظم تغییرات در حساب موجودی مواد ثبت می شود. بدین معنا بابت هر فروش فوری موجودی انبار را کم کرده و زمانی که یک کالا برگشت داده شد، سریع موجودی کالا را افزایش می دهند. این سیستم برای واحدهای بازرگانی که فروش اقلام گران قیمت، با تنوع کمتر (فروش ماشین) کاربرد دارد.
سیستم ادواری
در این سیستم تعداد موجودی های مواد و کالا به صورت دوره ای ثبت می شود. در این سیستم حساب موجودی مواد و کالا حساب فعالی نیست، یعنی با هر ورودی که وارد انبار می شود، حساب خرید کالا بدهکار و با هر خروجی حساب فروش بستانکار می شود.
مزایا و معایب سیستم ادواری و دائمی
سیستم ادواری ساده تر از سیستم دائمی است. در سیستم دائمی در هر زمان ارائه گزارشات مالی امکان پذیر است و کنترل موجودی ها دقیق تر است البته زحمت آن زیادتر است. در گذشته بنگاه های تجاری بزرگ و سوپر مارکت ها به دلیل فروش زیاد از روش ادواری استفاده می کردند، اما با گذشت زمان استفاده از روش دائمی را ترجیح دادند. چرا که در روش ادواری گزارش‌گیری لحظه‌ای با دقت بالا امکان پذیر نیست.
تفاوت سیستم ادواری و دائمی
در این دو سیستم در نحوه ثبت خرید و فروش کالا، زمان و ارزیابی موجودی کالا بیشترین تفاوت دیده می شود. در سیستم حسابداری دائمی موجودی کالاهای واحدهای تجاری یک گزارش همیشگی از موجودی کالا در اختیار کارفرما قرار می گیرد. این روش هزینه بر و زمان بر بوده و نسبت به سیستم ادواری به یک نیروی تمام وقت نیاز دارد. اما سیستم ادواری برای واحدهای تجاری و بازرگانی که کالاهای ارزان تری دارند کاربرد دارد. در این روش در صورت کسری کالا و یا سرقت تا پایان دوره مالی نمی توان آن را تشخیص داد.
مطالعه بیشتر: حسابداری پیمانکاری چیست؟
سود دهی با ثبت موجودی کالا
گزارش موجودی کالا در هر دوره که برخی شرکت ها به صورت هفتگی، ماهیانه، فصلی و سالیانه ارائه می دهند موجودی شروع دوره بعد خواهد بود. اگر حسابدار موجودی کالا نتواند به نحو صحیح موجودی کلا را تعیین کند در سود دوره بعد تاثیر منفی خواهد گذاشت. تاثیرات نادرست حسابداری موجودی کالا در دارایی ها و سرمایه های ترازنامه انعکاس خواهد داشت.
سخن آخر
در بسیاری از سازمان ها برای بهبود موجودی کالا و بالا بردن راندمان، تلاش های زیادی صورت گرفته است اما در مراحل مختلف تصمیماتی صورت گرفته است، که منجر به بحران های جدی برای شرکت های بزرگ شده است که هزینه های بخش حسابداری موجودی کالا نه تنها کاهش یافته بلکه باعث افزایش هزینه های بخش های دیگر امور مالی شده است. استفاده از نرم افزار حسابداری کاوش و دریافت مشاوره رایگان در جهت استفاده بهتر از این نرم افزار در جهت رشد و کسب و کار خود به شما پیشنهاد با کارشناسان ما برقرار کنید.
