حسابداری بیمه پیمانکاری چیست؟ به طور کلی قراردادهای پیمانکاری، در آن کارفرما، انجام یک پروژه را در چارچوب تعیین‌شده و شرایط خاص در برابر اخذ مبلغ مورد رضایت طرفین، به اشخاص حقوقی یا غیرحقوقی که پیمانکار نامیده می‌شوند، واگذار می‌کند. همان طور که می دانیم موضوع قراردادهای پیمانکاری می‌تواند متفاوت و تغییرپذیر باشد؛ که اغلب راجع به پروژه‌های ساختمانی، حمل‌ونقل و تدارکات است. ممکن است شما هم در حیطه کاری خود با قراردادهای پیمانی ساخت‌وساز، حمل‌ونقل و تولید کالاهای مختلف روبرو شده باشید. همان طور که می دانیم تدوین و نهایی کردن این قراردادها کار راحتی نیست و عواملی از جمله حسابداری بیمه شرکت های پیمانکاری و محاسبه مالیات قرارداد تنظیم قراردادها را کمی با مشکل مواجه کرده است. در این مطلب، اطلاعات کاملی درباره حسابداری بیمه پیمانکاری ارائه می دهیم.
مطالعه بیشتر: آشنایی با امکانات جامع ترین نرم افزار حسابداری پیمانکاری
حسابداری بیمه پیمانکاری چیست؟
اگر پیمانکار هستید، به احتمال زیاد تجربه ای در زمینه بیمه ساخت و ساز و حسابداری بیمه پیمانکاری داشته اید، خواه تعهد، غرامت کارگران یا مسئولیت عمومی باشد. گاهی اوقات یک خط مشی توسط شرکت هایی که شما با آن ها قرارداد فرعی می بندید مورد نیاز است و اغلب توسط هیئت های صدور مجوز و ساخت و ساز مورد نیاز است.
در ساخت و ساز، هیچ دو پیمانکاری بیمه نامه یکسانی ندارند. تجارت و پوشش شما منحصر به فرد است. ضروری است که اصول اولیه آنچه را که دارید و ممکن است در آینده به آن نیاز داشته باشید بدانید تا اطمینان حاصل کنید که از گسترده ترین محافظت برخوردار هستید.
بیمه قراردادهای پیمانکاری
حسابداری بیمه پیمانکاری یکی از پرتکرارترین مسائلی است که درباره قراردادهای پیمانکاری به وجود می آید. در خصوص بیمه قراردادهای پیمانکاری وظیفه بیمه کردن بر عهده کارفرما گذارده شده است. به بیانی دیگر کارفرما پس از بکارگیری و استخدام نیرو باید مبلغی را تحت عنوان بیمه به آن ها پرداخت کند و نحوه محاسبه آن بر طبق حقوقی است که به افراد پرداخت می شود. در قوانین مربوط به بیمه به این صورت تعریف می شود مبلغی است که طبق قانون سازمان تامین اجتماعی باید پرداخت گردد اما در خصوص بیمه قراردادهای پیمانکاری به روش دیگری پرداخت ها انجام می شود. همان طور که اشاره شد حق بیمه قراردادهای پیمانکاری معمولا طبق حق الزحمه ای است که در قرارداد مابین کارفرما و پیمانکار درج می شود.
بیمه های مشترکی که پیمانکاران ساختمانی باید داشته باشند
حسابداری بیمه پیمانکاری برای هر پروژه ساخت و ساز مورد نیاز است. بیمه های پیمانکاری می توانند پوششی برای مواد، خطرات، بلایای طبیعی، کارکنان و حتی کسب و کار شما ارائه دهند. با این حال صنعت بیمه در کنار صنعت ساختمان همواره به دنبال درک و ارائه آخرین پوشش ها از هر موقعیت منحصر به فرد است.
1. پوشش بیمه مسئولیت پیمانکاری
یک پوشش خوب بیمه مسئولیت پیمانکاری می تواند در برابر صدمات، تصادفات یا آسیب های مالی که در حین کار متحمل شود را محافظت کند. علاوه بر این، کارمندان ساخت و ساز ممکن است به طور ناخواسته با استفاده نادرست از ابزار و لوازم و یا در حالی که پروژه نوسازی در حال انجام است خسارت مالی وارد کنند.
2. ضمانت نامه عملکرد: هزینه، الزامات و مزایا
ضمانت نامه عملکرد از بیمه های مشترکی است که باید در حسابداری بیمه پیمانکاری در نظر گرفته شود. اگر پیمانکار نتواند پروژه را مطابق با زمان تعیین شده و مفاد قرارداد انجام دهد یا نتواند پروژه را تحویل دهد، ضمانت نامه کار از مالک در برابر ضررهای احتمالی محافظت می کند. گاهی اوقات پیمانکار قصور می کند یا خود را ورشکست می کند و سپس در آن مواقع، ضامن مسئول جبران ضرر و زیان مالک است. با این حال، توجه داشته باشید که به عنوان یک پیمانکار همیشه مسئول همه چیز خواهید بود.
3. اوراق قرضه پیشنهادی چیست و چرا لازم است؟
در صورت عدم انجام تعهدات ضمانتنامه مناقصه، ضامن معمولاً به پیمانکار و ضامن متضامناً مسئول وثیقه است. مجازات هایی برای عدم رعایت تعهدات اوراق قرضه اعمال می شود.
4. نحوه کار اوراق قرضه پرداخت در پروژه های ساختمانی
ضمانت نامه پرداختی یک قرارداد سه طرفه بین مالک، پیمانکار و ضامن تشکیل می دهد تا اطمینان حاصل شود که تمام پیمانکاران فرعی، کارگران و تامین کنندگان مواد، حقوق دریافت می کنند و پروژه از کلیه حق التزام آزاد می شود. پرداخت وثیقه به ندرت درخواست می شود و معمولاً با حدود 50 درصد حق بیمه معمولی صورتحساب می شود. این موضوع در حسابداری بیمه پیمانکاری مهم می باشد.
5. بیمه مسئولیت حرفه ای
بیمه نامه مسئولیت حرفه ای خطاهای ناشی از سهل انگاری پیمانکار در حین انجام وظایف خود تحت توافقنامه مشخص شده را پوشش می دهد. در صورتی که اشتباهات و کوتاهی منجر به از دست دادن سرمایه مشتری شود یا در صورت عدم انجام وظایف پیمانکاری بیمه، هزینه های دادرسی را پوشش می دهد.
مطالعه بیشتر: حسابداری پیمانکاری چیست و چه اصولی دارد؟
پرداخت حق بیمه پیمانکار توسط کارفرما
در قراردادهای پیمانکاری و عمرانی، وظیفه پرداخت حق بیمه پیمانکار توسط کارفرما می باشد. در زمان عقد قرارداد پیمانکاری این وظیفه به پیمانکار محول می‌شود و کارفرما وظیفه نظارت بر این فرآیند را برعهده دارد.
سازمان تامین اجتماعی در جهت انجام این کار و در راستای تضمین بیمه کردن نیروهای پیمانکار، کارفرماها را ملزم کرده که قسمتی از مبلغ قرارداد را نزد خود تا زمانی که پیمانکار تمام نیروهای خود را بیمه کند مستندات بیمه کردن را ارائه دهد نگهداری کنند. معمولا کارفرماها ۵ درصد از قرارداد را تا زمان اجرای فرآیند بالا را در نزد خود نگهداری می کنند. لازم به ذکر است که این درصد ممکن است کمتر یا بیشتر شود. بر طبق این قانون، پیمانکار جهت دریافت دستمزد کامل، ابتدا باید نیروهای شاغل خود را بیمه کند و سپس برای تسویه حساب اقدام نماید.
حق بیمه قراردادهای پیمانکاری
حسابداری بیمه پیمانکاری در پروژه های پیمانکاری در دو حالت انجام می شوند:
حالت 1: اینکه خود پیمانکار کار را قبول می کند و پروژه را انجام می دهد. در این مرحله اگر پیمانکار کار را به تنهایی انجام دهد و پرسنل و کارگری برای استخدام نداشته باشد در این صورت وظیفه ای برای پرداخت حق بیمه ندارد و همچنین نیازی به نگه داشتن 5% از مبلغ پروژه در نزد سازمان نیست. اما اگر پیمانکار نیازمند کارگر باشد و در پروژه از آن ها به عنوان نیرو استفاده کند دو رابطه اتفاق می افتد:
- کارفرما وظیفه ای در قبال بیمه کردن کارگران ندارد.
- در کارگاه رابطه ای بین کارگر و پیمانکار ایجاد می شود و پیمانکار نقش کارفرما را برای کارگر دارد. پیمانکار به عنوان کارفرما وظیفه دارد که کارگران را بیمه کند. به همین علت در زمان عقد قرارداد، پیمانکار موظف به بیمه کارکنان بوده و معادل 5% از مبلغ پیمان را برای تضمین در نزد خود نگه می دارد و تا زمانی که برگه تسویه بیمه را به او تحویل بدهد، مبلغ را به پیمانکار تحویل می دهد.
در حالت 2: پیمانکار کار را قبول کرده و پروژه را در اختیار پیمانکار دیگری قرار می دهد، در این حالت تمام مسئولیت های حسابداری بیمه پیمانکاری و مالیات بر عهده پیمانکار ثانوی می شود.
روش محاسبه حق بیمه در قراردادهای پیمانکاری
حسابداری بیمه پیمانکاری بر اساس ماده 38 قانون تامین اجتماعی برای محاسبه حق بیمه قراردادها به سه گروه تقسیم بندی می شوند:
- قراردادهای مشمول ضوابط طرح‌های عمرانی
- قراردادهای غیر عمرانی
- موارد خاص قراردادهای غیرعمرانی
مطالعه بیشتر: آشنایی با امکانات انواع نرم افزارهای حسابداری
1. قراردادهای عمرانی
برای اینکه یک قرارداد را قرارداد عمرانی بنامند، باید دو شرط اصلی وجود داشته باشد:
- قرارداد بر طبق لیست قیمت سازمان های مدیریت و برنامه ریزی کشور منعقد شده باشد
- باید تمام بودجه یا بخشی از آن، از اعتبارات عمرانی دولت تامین شده باشد.
بیشتر پیمانکارها تمایل دارند که پروژه آن ها در این دسته‌بندی قرار بگیرد؛ به این علت که پرداخت حق بیمه توسط کارفرما خواهد بود. در این حالت پیمانکار تنها لیست کارکنان شاغل را ارسال کرده و هیچ‌گونه پرداختی انجام نمی‌دهد. حق بیمه در قراردادهای عمرانی از کارفرما کسر شده و به سازمان تامین اجتماعی واریز می‌شود. در این‌صورت دو حالت برای محاسبه حق بیمه وجود خواهد داشت:
- حالت اول: حق بیمه در قراردادهای عملیاتی از جمله پل‌سازی، جاده‌سازی، سد و موارد مشابه، ۶.۶ درصد است که ۱.۶ درصد آن برعهده پیمانکار و ۵ درصد برعهده کارفرما می باشد. در پایان هر صورت وضعیت مبالغ ذکر شده تعیین و محاسبه شده و سپس به حساب تامین اجتماعی واریز می‌شود.
- حالت دوم برای قراردادهای مشاوره‌ای و نظارتی است که در این قراردادها حق بیمه ۱۵.۶ درصد است. ۳.۶ درصد از آن برعهده مشاور یا همان پیمانکار بوده و ۱۲ درصد از آن برعهده کارفرما خواهد بود. این مبلغ نیز در پایان هر صورت حساب تعیین و کسر شده و سپس به حساب تامین اجتماعی واریز خواهد شد.
مطالعه بیشتر: آشنایی با امکانات کاربردی ترین نرم افزار حسابداری بیمه
2. قراردادهای غیرعمرانی
همان طور که از نام آن پیداست قراردادی که عمرانی نباشد جزو این قرارداد خواهد بود. در این قراردادها حق بیمه بر طبق جدول حق بیمه قراردادهای پیمانکاری و لیست بیمه پیمانکاران محاسبه می شود. محاسبه و وصول حق بیمه در قراردادهای غیرعمرانی بر اساس مصوبات و مقررات شورای عالی تامین اجتماعی خواهد بود. این قراردادها شامل خدمات مکانیکی، دستمزدی و خدماتی، قراردادهای هزینه مشترک پیمانکار و کارفرما و در نهایت خدمات مکانیکی و دستی می باشد.
پرداخت حق بیمه توسط کارفرما بوده و درصد آن با نوع قرارداد ارتباط مستقیم دارد که در این بخش آن را به اختصار بیان می کنیم.
- خدماتی مکانیکی: در این نوع قرارداد با کمک انواع ابزارآلات مکانیکی و ماشین‌آلات مخصوص انجام شده و حق بیمه بیکاری ۷ درصد از ناخالص کل کارکرد در قراردادهای پیمانکاری تعیین می‌شود.
- دستمزدی و خدماتی: در این نوع قراردادها به دلیل اینکه به‌صورت غیرمکانیکی انجام می‌شود حق بیمه بیکاری ۱۵ درصد از ناخالص کارکرد معین می شود.
- هزینه مشترک: هزینه مصالح و ابزار در این نوع قرارداد به‌صورت مشترک بین کارفرما و پیمانکار محاسبه می‌شود. ۷ درصد از سود ناخالص کل کار به عنوان حق بیمه بیکاری اخذ می‌شود.
- خدماتی مکانیکی و دستی: در این نوع قرارداد بخشی از کار به‌صورت مکانیکی و بخشی از آن به صورت دستی انجام می شود. حق بیمه برای بخش مکانیکی ۷ درصد و برای بخش دستی ۱۵ درصد می باشد.
3. قراردادهای عمرانی خاص
پروژه‌های زیادی وجود دارد که تحت این عنوان دسته بندی می‌شوند اما هرکدام قوانین منحصر به فرد خود را دارند. از جمله می توان به پیمانکاران دارای کارگاه تولیدی و صنعتی و فنی، قراردادهای خرید و فروش، قراردادهای گازرسانی، قراردادهای خدمات شهری و نگهداری فضای سبز، قراردادهای طراحی و ساخت نرم‌افزار و ارائه خدمات رایانه‌ای اشاره کرد که همه این ها بخشی از قراردادهای عمرانی خاص هستند که هرکدام با داشتن شرایط و مقررات مختلف، حق بیمه خاصی را برای پروژه های خود خواهند داشت.
مطالعه بیشتر: مدیریت پیمان ساخت چیست؟
بیشتر پیمانکاران و کارفرمایان ترجیح می دهند در گروه اول دسته بندی شوند. به این علت که حق بیمه ای که بابت آن باید پرداخت کنند از گروه های دیگر کمتر است. برای اینکه پیمانکاران و کارفرمایان بتوانند جزو گروه اول دسته بندی شوند باید شرط های زیر را داشته باشند:
عقد قرارداد آن ها باید طبق مقررات سازمان تامین اجتماعی یا بر طبق سازمان برنامه و بودجه انجام گرفته باشد.
همه یا قسمتی از مبلغ بودجه عملیات آن ها از محل اعتبارات عمرانی دولت برآورده شده باشد.
سخن پایانی
در این مقاله به حسابداری بیمه پیمانکاری پرداختیم. همان طور که در ابتدای مقاله اشاره شد قراردادهای پیمانکاری، قراردادهایی هستند که در آن کارفرما، انجام یک پروژه را در چارچوب تعیین‌شده و شرایط خاص در برابر اخذ مبلغ مورد رضایت طرفین، به اشخاص حقوقی یا غیرحقوقی که پیمانکار نامیده می‌شوند، واگذار می‌کند. کارفرما معادل 5% از کل مبلغ قرارداد را به عنوان تضمین در نزد خود نگهداری کند تا پیمانکار همه پرسنل و کارگران خود را بیمه کند و برگ تسویه بیمه را به کافرما تحویل دهد. پس از انجام اینکار کارفرما مبلغ نگهداری شده را به پیمانکار پرداخت می کند.
نرم افزار حسابداری پیمانکاری کاوش فردا نرم افزاری جامع با قابلیت ثبت و طبقه بندی اسناد حقوقی و مالی، گزارش گیری مالی، مالیاتی و انجام روند و فرآیندهای حسابداری برای همه کسب و کارها را فراهم می کند. این مجموعه با تکیه بر دانش و تخصص پرسنل خود طراحی و تولید نرم افزارهای حسابداری برای سازمان ها، شرکت ها و کسب و کارهای کوچک و بزرگ ایجاد کرده است و تمامی انتظارات شما را از یک نرم افزار حرفه ای حسابداری پیمانکاری برآورده می‌کند.
