سازمان تأمین اجتماعی برای حمایت از همه افراد جامعه، انواع مختلفی از بیمه را ارائه می‌دهد. بیمه اختیاری ویژه افرادی طراحی شده که به شکل آزاد مشغول به کار هستند. هر ساله تعداد زیادی از افراد در این طرح نام‌نویسی می‌کنند.
پرداخت هزینه بیمه اختیاری تامین اجتماعی به‌عهده خود شخص است و این بیمه خدماتی مثل درمان، بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت را پوشش می‌دهد.
در ادامه این مطلب، درباره مزایا و معایب بیمه اختیاری، نحوه ثبت‌نام و پرداخت آن، و همچنین شرایط بازنشستگی توضیح داده‌ایم. اگر می‌خواهید بیشتر با این بیمه آشنا شوید و روش ثبت‌نام آن را بدانید، این مطلب برای شماست.
لازم به ذکر است که استفاده از نرم افزار حسابداری در بیمه موجب دقت بیشتر، صرفه‌جویی در زمان، کاهش خطاهای انسانی، تسهیل گزارش‌گیری و پرداخت حق بیمه می‌شود. این ابزارها فرآیند ثبت و محاسبه حقوق، مزایا و کسورات را ساده کرده و انطباق با قوانین بیمه را تضمین می‌کنند.
بیمه اختیاری تامین اجتماعی چیست؟
به‌طور کلی، بیمه‌های تامین اجتماعی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: بیمه اجباری و بیمه خویش‌فرما. بیمه خویش‌فرما نیز شامل دو نوع بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد است.
کسانی که می‌خواهند تحت پوشش بیمه اختیاری تامین اجتماعی قرار بگیرند، باید به‌صورت ماهیانه و شخصی، حق بیمه مربوطه را پرداخت کنند.
با پرداخت حق بیمه ماهانه، بیمه‌گذاران می‌توانند از مزایایی مانند خدمات درمانی، بازنشستگی، ازکارافتادگی و مستمری فوت بهره‌مند شوند. لازم به ذکر است که بیمه اختیاری شامل بیمه بیکاری نمی‌شود. همچنین اگر پرداخت حق بیمه به‌موقع انجام نشود، قرارداد بیمه باطل خواهد شد و فرد باید برای ثبت‌نام مجدد اقدام کند.
مطالعه بیشتر: چگونه مبلغ خرید سابقه بیمه خود را محاسبه کنیم؟
مقایسه بیمه تأمین اجتماعی اختیاری و مشاغل آزاد با بیمه اجباری
در بیمه اجباری، کارفرما موظف است حقوق کارگران و حق بیمه آن‌ها را پرداخت کند. درواقع، واژه «اجباری» نشان‌دهنده الزام کارفرما به پرداخت حق بیمه کارکنان است. در بیمه‌های اختیاری تأمین اجتماعی و بیمه مشاغل آزاد که از انواع بیمه‌های خویش‌فرما به شمار می‌روند، فرد شخصاً مسئول پرداخت حق بیمه ماهانه در زمان تعیین شده است.
این نوع بیمه برای افرادی در نظر گرفته شده که تحت پوشش هیچ بیمه دیگری نیستند اما مایلند از مزایای بیمه برخوردار شوند. لازم به ذکر است که نرخ حق بیمه در بیمه‌های اجباری و اختیاری با یکدیگر تفاوت دارد؛ به طوری که در بیمه اختیاری تامین اجتماعی، حق بیمه معادل ۲۷ درصد است. همچنین بیمه بیکاری تنها به افرادی تعلق می‌گیرد که تحت پوشش بیمه اجباری هستند.
مطالعه بیشتر: بیمه کارفرما چیست
مزایای پرداخت بیمه اختیاری با نرخ ۲۷ درصد چیست؟
بیمه اختیاری، همانند سایر انواع بیمه‌ها، دارای مزایا و معایب خاص خود است. در این قسمت، به بررسی مهم‌ترین مزایای بیمه اختیاری با نرخ ۲۷ درصد می‌پردازیم. برخی از این مزایا عبارتند از:
- بهره‌مندی از خدمات درمانی
- امکان بازنشستگی بر اساس میزان سابقه پرداخت حق بیمه و دریافت مستمری
- دریافت مستمری در صورت ازکارافتادگی کامل
- استفاده از خدمات و مزایای مرتبط با فوت و تأمین هزینه‌های کفن‌ودفن
- انتقال مستمری به خانواده پس از فوت بیمه‌شده
- دریافت وسایل کمک پزشکی و کمک هزینه پروتز و اروتز
- دریافت دفترچه درمانی برای بیمه‌شده و افراد تحت تکفل او
وجود این مزایا باعث شده بسیاری از افراد بخشی از درآمد ماهانه خود را برای پرداخت حق بیمه اختیاری سازمان تأمین اجتماعی اختصاص دهند. همچنین برای محاسبه دقیق میزان حقوق و حق بیمه در شرکت‌ها، می‌توان از نرم‌افزارهای محاسبه حقوق و دستمزد استفاده کرد.
محدودیت‌های بیمه اختیاری تأمین اجتماعی
بیمه اختیاری با نرخ ۲۷ درصد علاوه بر مزایایی که دارد، معایبی هم دارد که بهتر است متقاضیان قبل از ثبت‌نام از آن‌ها باخبر باشند. از جمله معایب بیمه اختیاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم برخورداری از مقرری بیمه بیکاری
- محرومیت از دریافت غرامت دوران بارداری
- عدم پرداخت کمک‌هزینه ازکارافتادگی ناشی از حادثه شغلی
- عدم تعلق کمک‌هزینه ازدواج به بیمه‌شده
- پرداخت کامل حق بیمه توسط خود فرد بدون مشارکت کارفرما
مطالعه بیشتر: انتقال سوابق بیمه چیست و چگونه انجام می‌شود؟
مقررات و الزامات مربوط به ثبت‌نام بیمه اختیاری تامین اجتماعی
سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرده است که برای ثبت‌نام و استفاده از پوشش‌های بیمه تأمین اجتماعی اختیاری، افراد باید شرایط خاصی را داشته باشند. برخی از این شرایط عبارتند از:
- فرد می‌بایست حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشد.
- سن متقاضی باید در بازه سنی ۱۸ تا ۵۰ سال قرار گیرد. اگر سن فرد بیشتر از ۵۵ سال باشد، باید معادل مدت اضافی سنی که دارد، سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. به‌عنوان مثال، فردی که ۵۸ ساله است باید ۳ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد یا آن مبلغ را در زمان ثبت‌نام پرداخت کند.
- افرادی که بیشتر از ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند، محدودیت سنی برای آن‌ها اعمال نمی‌شود و می‌توانند در هر سنی برای بیمه تأمین اجتماعی اختیاری ثبت‌نام کنند.
- متقاضی باید در کارگاه‌هایی که تحت پوشش بیمه اجباری تأمین اجتماعی هستند، مشغول به کار نباشد.
قبل از اقدام به ثبت‌نام، لازم است که این شرایط به‌طور دقیق مورد بررسی قرار گیرند. همچنین، افراد متقاضی می‌توانند مبنای پرداخت حق بیمه خود را از بین حداقل و حداکثر دستمزد هر سال انتخاب کنند. علاوه بر این، هر دو سال یک‌بار امکان افزایش ۱۰ درصدی حق بیمه ماهیانه وجود دارد. در نهایت، پس از پایان دوره پرداخت حق بیمه، حقوق بازنشستگی بیمه اختیاری بر اساس استانداردهای حسابداری محاسبه می‌شود و مستمری فرد به میزان حق بیمه پرداختی بستگی دارد.
مطالعه بیشتر: دریافت دموی رایگان نرم افزار حسابداری پیمانکاری
روش ثبت‌نام در بیمه اختیاری تامین اجتماعی
برای ثبت نام در بیمه اختیاری، متقاضی باید به شعبه تأمین اجتماعی که سوابق پرداخت حق بیمه وی در آن ثبت شده است، به صورت حضوری مراجعه کند. در شعبه، باید فرم مخصوص بیمه اختیاری را دریافت و تکمیل کرده، درخواست خود را مکتوب کند و همراه با یک قطعه عکس و رسید دریافتی از شعبه به مسئول مربوطه تحویل دهد. شعبه موظف است حداکثر تا دو ماه پس از ثبت درخواست، وضعیت متقاضی و واجد شرایط بودن او را بررسی کرده و نتیجه را اعلام نماید.
بررسی‌هایی که در شعبه صورت می‌گیرد شامل ارزیابی سن متقاضی، سوابق بیمه‌ای و پزشکی وی، و ارجاع به کمیسیون پزشکی می‌باشد. در صورت تایید ثبت نام، متقاضی باید حداکثر تا ۲۰ روز پس از اعلام نتیجه به شعبه مراجعه کرده و قرارداد خود را منعقد کند، و سپس تا ۱۰ روز پس از امضای قرارداد، حق بیمه خود را پرداخت کند.
شرایط لازم برای بازنشستگی در بیمه اختیاری تأمین اجتماعی چیست؟
در بیمه اختیاری تأمین اجتماعی، قوانین مربوط به بازنشستگی تقریباً مشابه بیمه اجباری است. بیمه‌شدگان برای دریافت مستمری بازنشستگی باید حداقل ۳۰ سال حق بیمه پرداخت کرده باشند. میزان مستمری بر پایه مجموع پرداخت‌های انجام‌شده در این مدت محاسبه می‌شود. همچنین، امکان افزایش مستمری از طریق افزایش ۱۰ درصدی حق بیمه ماهانه در بازه‌های زمانی دوساله برای بیمه‌شدگان فراهم است.
